مهارت همدلی بادیگر افراد

مهارت همدلی با دیگر افراد

شاید همه شما جملات مشابهی مانند: مرا درک نمی کند، ما با هم تفاهم نداریم، حرفم را نمی فهمد، احساس تنهایی می کنم و… را بارها شنیده باشید.
در هنگامی که با مشکلی رو به رو می شویم و دوست و نزدیکی، به حرفهای ما گوش می دهد و به قول معروف ما را میفهمد، انرژی حاصل از این همدلی در وجود ما متجلی خواهد شد. انرژی جدید و تازه به ما این توان را خواهد داد که بهتر خود را بپذیریم و با دیگران نیز ارتباط ای خوشایند و مطلوب برقرار نمایم.
یکی از مهارت های لازم به منظور برقراری ارتباط با دیگر اشخاص مهارت همدلی می باشد.
همدلی یعنی درک نمودن احساسات طرف مقابل، خود را جای او گذاشتن، اینکه شخص مقابل به چه شکل فیک یا درک میکند، چه احساسی دارد و و محیط و دیگران را چگونه می بیند. به عبارتی دیگر باید دنیا را از دریچه ی چشم شخص مقابل ببینیم به نحوی که دیدن بدور از هرگونه ارزشیابی و قضاوت در مورد احساسات طرف مقابل و هم چنین افکار و رفتارهای او صورت پذیرد.

چرا به همدلی نیاز است؟

اگر انسانها رفتارهایی که دیگر افراد می کنند را بر اساس ملاک و معیارهای شخصی و درونی خود ارزیابی نمایند حتماً دچار سوء تفاهم می گردند. بسیاری از اختلافات و تعارضات فکری در روابط ریشه در عدم توجه به این نکته و ارزیابی نمودن رفتار و گفتار دیگران با ملاک ها و ارزش های ذهنی خودمان می باشد. به زبانی دیگر احتمال دارد افراد مقابل برای رفتار خود دلیل و نیت دیگری داشته باشند، اما ما آنرا به طرز دیگری استنباط و برداشت می نماییم.
به این نکته توجه داشته باشید که همدلی با همدردی تفاوت دارد. در زمانی که با کسی همدردی می کنیم، به جای آنکه احساسات طرف مقابل خود را به طرز صحیح درک نماییم، با افکار و احساساتی که او دارد موافقت می نماییم تا راه آهن دچار احساسات اوگردیم. ممکن است همراهی یک دوست گریه کنیم و احساسات او را داشته باشیم بدون آنکه با او همدل گردیم و باری از روی سختی ها و مشکلات تلمبار شده در احساسات او برداریم.

موانع ایجاد همدلی

مواردی هستند که سبب می‌شوند همدلی به بهترین نحو شکل نگیرد. مواردی چون انتقاد نمودن، برچسب زدن، قضاوت کردن، طرد نمودن، اغراق نمودن یا بزرگ جلوه دادن مشکل، بی اهمیت کردن و کوچک شمردن مشکل، به رخ کشیدن، مقایسه کردن، سرزنش و نصیحت کردن و ارائه نمودن راه حل.

مراحل همدلی

مقدمه سازی

باید شرایطی را مهیا کنیم و جوی سالم به وجود بیاوریم چه حالتی غیر تهدید کننده داشته باشد تا فرد بتواند به راحتی به افکار و احساساتی که برایش بروز کرده است اهمیت داده، و آن را بیان نماید.

توجه کردن

ما باید به فرد توجه کنیم و به او بفهمانیم که می خواهیم به گوش فرا دهیم. شروع این فرایند در ابتدا می تواند دبیر کل آن می باشد نشان دادن علائم در چهره و چشم به فرد اطمینان خاطر و آرامش نمایان گردد. البته در این فرآیند باید به حریم خصوصی افراد نیز احترام گذاشت.

پذیرش

بیشتر مردم دوست ندارند به دلیل ترس و پنداشته شدن و قضاوت گردیدن، با فردی همدلی نمایند. نمایید به فرد مقابل احترام بگذارید و او را بپذیرید. پذیرش در این زمان همیشه به معنای موافق بودن نیست. اگر در شرایطی مطمئن هستیم که اشتباهی وجود دارد باید به طور منطقی به طرف بازگو نماییم که تمایلی به ادامه گفتگو ندارید.

تشویق به خود افشاگری

باید به احساسات فرد مقابل بیشتر از افکار سطحی پاسخ بدهیم. انجام این کار سبب می شود که او به راحتی بیشتر دست پیدا کرده و برای صحبت نمودن تشویق گردد.

دریافت کردن

دیگران را باید از منظر خودشان درک نمود نه به جای تعبیر کردن افکار و احساسات آنها. دقت به این که آنها چه احساساتی دارند و چگونه فکر می کنند و همچنین باید با دریافت صحیح علائم غیر کلامی آنها به این نکات پی برد.

پاسخ دادن

شما باید از کلامی استفاده کنید و به آنها بگویید که چقدر آنها را درک می کنید و مقدار توجه شما به آنها چه مقدار است. باید بفهمانید که چه مقدار شنونده احساسات و افکار آنها هستید. باید احساس آن ها را باز پردازی نمایید و به آن ها انعکاس دهید. پس از آن معانی و مفاهیمی را که درک کرده اید، به صورت کلامی و به جهت روشن شدن بیشتر موضوع سوال نمایید.

مهمترین شیوه های همدلی

گوش دادن به صورت فعال، انعکاس احساسات، انعکاس محتوای کلامی، تاکید کردن و جملات خاص در ارتباط کلامی و توجه کردن به رفتارهای غیر کلامی از مهمترین شیوه های همدلی می باشد.

راه های رسیدن به همدلی

در ابتدا باید چارچوب های ذهنی دیگران را درک نماییم و این را بدانیم که درک ما از یک موقعیت خاص با شخص دیگر تفاوت دارد زیرا هر کدام از ما بر اساس تجربیات و ذهنیات خود موضوعی را تفسیر می نماییم.

فهم و درک چارچوب ذهنی دیگران

باید بتوانیم به درستی چارچوب ذهنی دیگران را درک کنیم و بدانیم که چه چیزی برای آنها مهم است و اهمیت بالایی دارد. پس از آن با برآورده کردن انتظارات آنها می توانیم یک رابطه ای گرم و صمیمی ایجاد نماییم. در این مواقع باید سعی نماییم که چهارچوب های ذهنی خود را به شخص مقابل نزدیک کنیم تا زمینه و شرایط سخن گفتن او و ایجاد ارتباط متقابل فراهم شود.

کنترل احساسات و هیجانات

باید بتوانیم احساسات و هیجان را کنترل نماییم. افراد متفاوت در برابر محرک های مشابه احساسات و عکس العمل های متفاوتی را تجربه می نمایند. در زمان برخورد با یک رویدادی خاص، شخصی احتمال دارد عصبانی شود، فردی دیگر غمگین شده فردی می‌تواند از آن عبور نماید. واکنشهای افراد نیز متفاوت است. است یک فرد از عصبانیت خود را بروز داده و دیگری سکوت می نماید. یکی از عوامل مهم و اصلی در دستیابی به همدلی، تسلط یافتن بر هیجانات و احساسات است.
به منظور برقراری روابط همدلانه باید احساسات خود را شناخته و کنترل آنها را در دست گرفت و همچنین تا حد امکان اجازه این را ندهیم احساسات بر تصمیم گیری های ما غلبه کنند. افرادی که می‌توانند خویشتن دار تر باشند، احساسات دیگران را بهتر درک می کنند.

انعکاس رفتارهای طرف مقابل

باید به نحوی باشد که طرف مقابل بتواند در اعمال و صحبت های شما، اعمال و گفته های خود را پیدا کند. باید بتوانیم وارد دنیای طرف مقابل شویم تا با ما احساسی یگانه پیدا کند.

گوش کردن

گوش کردن با شنیدن صدای طرف مقابل تفاوت دارد. گوش کردن کاری ارادی است در حالی که دقیق شنیدن یک مهارت اکتسابی است که باید با تلاش به دست آید. در این زمینه به غیر از گوش، باید از قلب و چشمان نیز کمک گرفت و به سخنان فرد گوینده گوش دل سپرد. واکنش هایی که ما در مقابل طرف مقابل داریم و سوالاتی که مطرح می نماییم همگی در دقیق شنیدن تاثیر دارند.
برداشت و استنباط خود را از حرف ها و احساسات طرف مقابل به او بیان نمایید. موافق یا موافق باشید به شخصه گوینده بفهمانید که از اون به صحبت های او مطلع شده اید و از نظر های وی آگاه هستید .

راههای تقویت نمودن همدلی

• سعی نمایید در زمان ارتباط با دیگران، به آنها فرصتی دهید که احساسات خود را به راحتی بروز بدهند آنها را بازگو نمایند.
• از آنجایی که همدلی برپایه خودآگاهی می باشد، هر مقدار که بیشتر به احساسات خود آگاهی داشته باشیم، بهتر خواهیم توانست که احساسات دیگران را درک نماییم.
• هیچ وجه نباید تظاهر به همدلی نمایید زیرا در صورت فهمیدن فرد مقابل وی لطمه خواهد خورد .
• در زمان همدلی با طرف مقابل حتماً با حالات چهره طرف مقابل و زبان بدن او توجه داشته باشیم.
• با درک کردن احساسات فرد مقابل او اثبات نمایید که برای او اهمیت داشته و برای وی ارزش قائل هستید.
• تجربیات و آموخته های گذشته که در قبل داشته‌ایم به ما کمک می کند تا احساسات و موقعیت طرف مقابل خود را بهتر درک نماییم.
• در زمان بروز مشکل، احساسات و درونیات خود را با دیگران مطرح نماییم.
• توجه داشته باشید که قبل از اینکه هر اقدامی انجام دهید، خود را لحظاتی جای فرد مقابل قرار دهید.
• همدلی از طرف دوستان چهارچوب و اندازه خاص خود را دارد. افراط در این امر می تواند زمینه را برای سوء استفاده فراهم نماید.
• اطرافیان را به خاطر داشتن رفتاری همدلانه تشویق و ترغیب نمایید.
• در مقابل افرادی که سبب دلسردی ما می شوند یا احساسات همدلانه مارا جدی نمی گیرند سرسخت باشید و مقاومت نمایید.
• به یاد داشته باشید که در زمان همدلی با دیگران از انجام مقایسه پرهیز نمایید، زیرا ممکن است این کار به احساسات پر امیده طرف مقابل لطمه وارد نماید.
• از اموری مانند دستور دادن، قضاوت کردن، نصیحت و سرزنش دوری نمایید زیرا انجام این کارها احساس همدلی را از بین خواهد برد.
• به هر مقدار که احساس همدلی را در خود تقویت نماییم به همان میزان نیز اصول اخلاقی را رعایت نموده ایم.
• برای آنکه سه همدلی اعضای خانواده تضعیف نگردد، بهتر است به ارتباط های عاطفی بیشتر توجه نماییم.
• به دوران کودکی و خردسالی که پیشرفته ترین لایه های همدلی به وجود می آید، توجه بیشتری داشته باشیم.
• برای آنکه از آسیب های بیشتر پیشگیری شود، همدلی را در دیگران تقویت کنیم.
• در زمان همدلی احساساتی که دارید را به صورت آرام و شمرده بیان نمایید تا حس آرامش به طرف مقابل انتقال پیدا کند.
• به حرفهای شخص مقابل به طور کامل گوش دهید و به او اطمینان خاطر بدهید که تلاش خود را می کنید که همانند او به مشکل نگاه کنید.
• با ایجاد فضای صمیمی در محیط خانواده اعضای روحیه همدلی را بین اعضا تقویت و مستحکم نمایید.
• با یاد آوری کردن و بیان تجربیات مشابهی که داشته اید، در درک متقابل و همدلانه نسبت به دیگران موفق تر عمل خواهید کرد.
• به یاد داشته باشید که در زمان همدلی با دیگران آنها را مقصر ندانسته و سرزنش ننماییم. به طور مثال نگوییم که همیشه مشکل ایجاد می کنی، فکر نمی‌کنی و…
• سعی کنید در زمان همدلی کردن راه حلی را ارائه ندهیم، زیرا در این شرایط طرف مقابل ما تنها می خواهد که ناراحتی خود را با کسی درمیان گذاشته و از جانب او درک گردد.
• به هیچ وجه در زمان همدلی برای طرف مقابل خود ترحم و دلسوزی به خرج ندهید. به طور مثال بیان جملاتی مانند: وای چقدر تو سختی کشیدی، چه مصیبت هایی سر تو آمده است و…
• هیچ وقت مشکلات دیگران را در مقابل آن ها کوچک جلوه ندهید. در حال حاضر آن مشکل بزرگترین معضل فرد مقابل شماست. به او نگویید که اصلاً مشکلی به حساب نمی آید اگر جای من بودی چه میگفتی؟
• همچنین مشکلی که برای دیگران به وجود آمده است را بیش از اندازه بزرگ نکنید و نگویید که عجب فاجعه ای، با این مشکل و مصیبت بزرگ چه باید کرد؟
• در زمان بروز مشکلات جدی کمک های حرفه ای و تخصصی بخواهید و همچنین اگر شخصی از شما کمکی نخواست اصرار نموده و چیزی ارائه ندهید.

تمرین جهت تقویت مهارت همدلی

خود را در موقعیتی احساس کنید که حس تنهایی دارید. دوست دارید که دیگران در مقابل شما چه کاری انجام دهند؟ چه جملاتی را به شما بگویند؟ موقعیت‌های مختلف را نوشته آنچه را که به آن فکر می‌کنید را ثبت نمایید.
خود را در موقعیتی ببینید که احساس شکست خوردن می کنید. اگر در این شرایط قرار بگیرید دوست دارید که اطرافیان شما برای این موقعیت شما چه اقدام و کاری انجام دهند؟ دوست دارید چه کلامی را از زبان آنها بشنوید؟ از لحاظ نگاه و لحن صدا چگونه برخوردی را می‌پسندید؟
موقعیت ها و دریافت های خود را از این تصور به دقت بررسی کنید و آنچه را که باز خورده این همزاد پنداری هست را بنویسید و ثبت نمایید.
با انجام این کار لیستی از احساسات، گفتارها و عکس العمل ها در شرایط مختلف خواهید داشت که میتوانید به صورت آگاهانه آنها را بررسی کنید و در صورت نیاز چیزی به آن اضافه و یا کم نمایید. به مرور و با تمرینات بیشتر در شرایط مختلف به این تسلط خواهید رسید که چگونه افراد مختلف را در شرایط متفاوت درک نمایید و با آنها همدلی موثر و مفید داشته باشید.