مهارت تصمیم گیری

مهارت تصمیم گیری

تصمیم گیری درست و به جا در هر موردی می تواند سرنوشت و آینده آن مسیر را مشخص نماید. کسب این مهارت نیاز به تمرین و ممارست دارد . دانشمندان اعتقاد دارند که افرادی که هوش هیجانی بالایی دارند می توانند تصمیمات بهتری بگیرند زیرا می‌توانند جوانب مختلف هر قضیه را از هم جدا کرده و نگرانی و اضطراب های مربوط به دیگر مسائل را در تصمیم گیری خود دخالت ندهند.
گاها انسان ها در شرایطی قرار می گیرند که تصمیم گیری در موقعیت های حساس برای آنها دشوار می شود و نمی توانند تصمیم منطقی و درست اتخاذ کنند. برای آنکه بهتر بتوانید تصمیم بگیرید با ما همراه باشید.
1

مهارت تصمیم گیری چیست؟

این مهارت نقش حیاتی در رسیدن به هدف و موفقیت انسان دارد. همه ما می دانیم که پیشرفت و موفقیت ناشی از تصمیم گیری های خوب و به جا است. برای تصمیم گیری درست باید معنی و مراحل تصمیم را دانسته و از اشتباهاتی که قبلا انجام داده ایم درس بگیریم.
ساده ترین نوع تصمیم گیری، انتخاب بین دو یا چند مسئله است.

شهود و استدلال

شهود همان ندای درونی افراد است. برای خیلی از افراد جنبه واقعیت نداشته و بنابر درک و برداشت از آن استنباط می شود. همراه با شواهد و دلایل مرسوم میتوان از شهود نیز استفاده کرد. توجه کنید که استفاده از شهود برای تصمیمات ساده و سریع بهتر است انجام شود. برای تصمیم گیری های پیچیده و مهم بهتر است از ساختار درست و حساب شده به همراه روش های شهودی استفاده گردد.
چالش های پیش روی تصمیم گیری
افراد در طول زندگی در حوزه های مختلف مانند مالی، شغلی، عاطفی و مدیریتی تصمیمات درستی بگیرند. اغلب افراد در زمان تصمیم گیری چالش های زیر را تجربه می کنند:
• همیشه مواردی وجود دارد که فرد را برای انتخاب دچار تردید می‌کنند
• در بیشتر موارد افراد نمی دانند چه زمانی برای تصمیم گیری مهم است آیا باید آن را به تعویق می‌اندازند یا خیر؟
• حس مسئولیت و پذیرفتن عواقب انتخاب ذهن فرد تصمیم گیرنده را درگیر خود می‌کند
• ذهن انسان در زمان انتخاب بهترین تصمیم دچار خطای شناختی می گردد
• ممکن است این تصمیم گیری استدلالی و شهودی دچار تردید گردد
• گاها افرادتصمیم میگیرند اما بر خلاف آن عمل می‌کنند

چرا نمی توانیم درست تصمیم بگیریم؟

افراد زمانی که در شرایط حساس و سختی قرار می گیرند احساس می کنند ، نمی‌توانند تصمیمات خوبی را اتخاذ نمایند. در شرایط سخت و بحرانی خیلی از افراد اعتماد به نفس خود را از دست می دهند و گاهاً با به یاد آوری تصمیمات اشتباه قبلی نمی‌توانند به خود اعتماد داشته باشند. همین امر سبب می‌شود که در فرد احساس شک و تردید به وجود آید و قدرت تصمیم گیری خود را از دست بدهد.
2

مهارت های تصمیم گیری

برای تصمیم گیری درست ابتدا بهتر است انواع آن را بشناسیم. در ادامه مطلب انواع تصمیم گیری آشنا می شویم:

تصمیم گیری احساسی

در این گونه تصمیم گیری ها عواطف و هیجانات انسان هستند که نقشی پررنگ دارند. در این مواقع فرد تفکر را تعطیل کرده و صرفاً به حرف دل گوش می کند. این نوع از تصمیم گیری ها آینده نگری نداشته در بیشتر مواقع مشکلات عواقبی را نیز به همراه خواهد داشت. در این شرایط بهتر است از افراد متخصص و معتمد استفاده گردد.

تصمیم گیری اضطراری

افرادی هستند که در شرایط تصمیم گیری در چار اضطراب می شوند. تعارضات موجود در انتخاب و تصمیم گیری سبب می گردد این کار دشوار و غیرقابل تحمل گردد و شخص نخواهد توانست تصمیم درستی بگیرد. افراد برای اینکه از تنش ها و فشارها رها شوند، بدون آنکه به جوانب به درستی فکر کنند تصمیم ناگهانی گرفته و یکی از گزینه ها را بدون آنکه در مورد آن فکر کرده باشند انتخاب می نمایند. در این شرایط انتخاب کردن به معنی فرار از شرایط سخت است. توصیه می‌شود این گونه افراد به جای فرار، نسبت به درمان و کنترل اضطراب اقدام نمایند.
3

تصمیم گیری اجتنابی

افرادی هستند که در زمان تصمیم گیری و انتخاب برای مسائل مهم زندگی خود سعی در فرار از مسئله دارند، زیرا خود را ضعیف تر از آن چیزی می بینند که توانایی تصمیم گیری داشته باشند. همیشه امروز و فردا میکنند و با بی خیالی سعی در ایجاد آرامش کاذب و زودگذر دارند.

تصمیم گیری تکانه ای

تکانه در اینجا به معنی هیجانات شدید و زودگذر ایست که انسان را وادار به انجام کاری می کند. در این مواقع و تصمیم گیری های تکانه ای شخص سعی می نماید بدون تفکرتصمیم گیری کند. تصمیماتی می گیرند که علاوه بر دیگران خود نیزاز آنها تعجب می کند. این روش تصمیم گیری از خطرناک ترین روش ها است زیرا تواند عواقب و عوارض ناخوشایندی را برای شخص و اطرافیان به همراه داشته باشد.

تصمیم گیری مطیعانه

تصمیم گیری بر اساس انتظارات و توقعاتی است که دیگران از شخص دارند. در این شرایط شخص هدف و خواسته خود را نادیده گرفته و بسیار راحت اجازه می دهد که دیگران به جای وی تصمیم بگیرند و انتخاب نمایند. گونه افراد اعتماد به نفس کافی برای روبه رو شدن مسئولیت ها و مسائل ندارند و با انجام این کار خود را از پیامده انتخاب ها مبر کرده و از عواقب آن شانه خالی می کنند.

تصمیم گیری تقدیری

اینگونه تصمیمات را افرادی می گیرند که توانایی و مهارت تصمیم گیری ندارند. در باور آنها این مسئله وجود ندارد خودشان هم قدرت تفکر و انتخاب دارند. مسائل را به قضا و قدر نسبت داده و انتخاب هایشان را بر اساس شانس انجام میدهند. این افراد شکست ها و موفقیت‌ها را صرفاً وابسته به بخت و اقبال و شانس می دانند.

تصمیم گیری منطقی

از بهترین و سالم ترین روش ها برای اتخاذ تصمیم است. در این روش فرد سعی می کند بر اساس منطق و فکر عمل نماید. در این گونه تصمیم گیری ها انتخاب ها بر اساس ارزش و دانش تصمیم گیرنده است. فرد تمام اطلاعات مورد نیاز را جمع آوری کرده و همه جوانب کار را می سنجد و با توجه به پیامدهای احتمالی انتخاب بهترین تصمیم را گرفته و آگاهانه عمل می‌کند.
4

مراحل تصمیم گیری

فرایند انتخاب و تصمیم گیری شامل این مراحل است:
• تشخیص درست و دقیق صورت مسئله
• جمع نمودن اطلاعات مورد نیاز
• کشف گزینه های مناسب و موجود
• ارزیابی گزینه‌های کشف شده
• انتخاب کردن بهترین گزینه

چگونه تصمیم گیری درستی داشته باشیم؟

• اگر سابقاً تصمیمات اشتباه گرفته اید، خودگویی های درونی و منفی را متوقف کرده و با اعتماد بسیار به جلو نگاه کنید.
• تصمیماتی که می‌گیرید را در جایی ثبت کنید، بعد از گذشت زمان و مورد آنها متوجه می شوید که چه تصمیماتی را اشتباه گرفته اید و همچنین چه تصمیمات عالی و سنجید های داشته‌اید. مروراین موارد به شما کمک می کند بعد تصمیم بهتری بگیرید و اعتماد بیشتری به انتخابات خود داشته باشید.
• تصمیم گیری مسئله مهم است که نیاز به زمان و انرژی ذهنی دارد پس بهتر است در زمان مناسب و خاص روی آن تمرکز شود.
• یک لیست از معایب و محاسن تصمیمات خود را بنویسید حتی اگر گمان می‌کنید که هستند.
• تحقیق و جستجوی بیشتری داشته باشید. احتمال دارد در برخی از مسائل تخصص نداشته و نیاز است که با افراد متخصص مشورت نمایید یا به جمع آوری اطلاعات بیشتر بپردازید.
• اهداف خود را مرور نمایید و به صورت اهداف بلند مدت و کوتاه مدت آنها را بررسی نموده و با سنجش و تقویت خود قدرت تصمیم گیری را برای دستیابی به آنها بیشتر کنید
تقویت مهارت تصمیم گیری
برای اینکه تصمیم گیری صحیح به مهارت ای همیشگی در شما تبدیل شود باید تمرین نموده و همیشه افراد متخصص و آگاهی را برای مشورت در نظر داشته باشید.
5
• سعی کنید اطلاعات و آگاهی خود را افزایش بدهید
• اعتماد به نفس خود را بالا ببرید و نگذارید دیگران به جای شما تصمیم بگیرند.
• تلاش کنید و با تمرین این شهامت را در خود به وجود آورید که تصمیم و انتخاب مقتدرانه داشته باشید.
• تعیین هدف در زندگی
از آنجایی که داشتن مهارت تصمیم گیری می تواند جنبه های مختلف زندگی فرد را تحت تأثیر قرار دهد آموختن آن امری بسیار حیاتی است. این تصمیم گیری می تواند در اموری مانند رشته تحصیلی، شغل، ازدواج، تجارت و… اثری مشهود داشته باشد، لذا تصمیم گیری نادرست به همان مقدار که می تواند فرد را در مسیر صحیح قرار داده و سرنوشت او را با موفقیت گره بزند، به همان مقدار نیز می تواند خطرناک بوده و فرد را دچار ضرر و آسیب های فراوان کند.
تصمیم گیری های غلط علاوه بر این که می تواند ضررهای مالی و شغلی بسیاری به همراه داشته باشد همچنین میتواند لطمات روحی بسیار نیز برای فرد به همراه داشته باشد.
6
انتخابات اشتباه می تواند آرامش فرد را تحت تاثیر قرار داده و شخص را تبدیل به موجودی افسرده و سرخورده کند. به دلیل تصمیمات نابجا و اشتباه فرد دچار کاهش اعتماد به نفس شده و دیگر قادر نخواهد بود تصمیمات درست و منطقی در شرایط مقتضی را داشته باشد. هراس از تصمیم گیری زندگی فرد را دستخوش رکود و بلاتکلیفی گرده واین شخص نمی تواند در زندگی خود پیشرفت و ارتقاء فردی را تجربه نماید. افرادی که دچار نقصان در تصمیم گیری هستند اگر از افراد خبره مشورت نگیرند، اشتباهات پی در پی آن ها می تواند انگیزه زندگی و لذت از آن را تا حد زیادی کاهش دهد.