درمان استرس فکری

علت های استرس فکری

در ابتدا بهتر است بدانیم که استرس فکری چیست. استرس می تواند عوامل و دلایل متفاوتی داشته باشد. به سبب درگیری با دیگران، مشکل در تصمیم گیری ها، انجام امور سنگین، مسئولیت های متفاوت، مریضی، اتفاقات و حوادث و… استرس به وجود می آید. اما استرس فکری به سبب عواملی به وجود می آید که حضور قابل دیدن و فیزیکی ندارد مانند نگرش و افکار منفی که در مکان مخفی ذهن جای گرفته است و ما توجه زیادی به آن نداریم.

این گونه از استرس ها که عامل خارجی برای آن قابل مشاهده نیست و در اثر اتفاقی به وجود نمی آید، تشخیصی سخت و دشوار دارد. بسیاری از افراد به این نکته واقف نیستند که باورها و آنچه که در ذهن آنها می گذرد مسبب بروز و افزایش استرس در آنهاست. وجود این گونه استرس ها می تواند برای افراد بسیار خطرناک نیز باشد و سبب به وجود آمدن بیماری های مختلف، استرس همیشگی، افسردگی، افزایش فشار خون و بیماری های قلبی گردد.

در اولین قدم باید محرک‌های به وجود آورنده استرس فکری را شناسایی کنیم. این محرک ها می توانند عواملی چون باورهای نادرست و افکار منفی درون ذهن باشد. باید بتوانیم در ابتدا با شناسایی این گونه  افکار و جایگزین نمودن باورهای صحیح به جای آنهاT از شر این گونه افکار منفی خلاص شویم.

چگونه از استرس فکری رهایی یابیم

رها کردن :  باید بیاموزیم که تمرین رها کردن را در خود تقویت نماییم. انسان باید بیاموزد که اموری که بی ارزش هستند و ارزش فکر کردن و حرص خوردن را ندارند، رها کرده و از آنها گذر کند. به عنوان مثال زمانی که در راه بندان خیابانی گرفتار شده اید، هوا بارانی است، اوضاع طبق آن چه که باید پیش نمی رود و… آیا استرس و افکار منفی می تواند این مشکل را حل کند؟ تنها شما هستید که با افکار این چنینی و ایجاد استرس در خود مشکل را پیچیده تر خواهید کرد. تنها می‌توانید با رها کردن آن ها و فکر به اینکه دفعات بعدی چگونه عمل کنید که این اتفاقات پیش بینی نشده برنامه شما را به هم نریزد، از آن ها عبور کنید.

عدم سرزنش خود:

در بسیاری از مواقع شخص با انجام دادن و یا انجام ندادن کاری دچار مشکل و استرس و اضطراب می شود. در این مواقع است که بسیاری از افراد مبادرت به سرزنش خود می کنند و به طور مداوم آن اتفاق را مرور می کنند که اگر فلان کار را انجام داده بودم وضعیت به این شکل نبود. اگر آن طور عمل می‌کردم شرایط بهتر بود. اگر فلان حرف را نمی زدم این مشکل به وجود نمی آمد و افکاری این‌چنینی.

باید از سرزنش و شماتت خود دست بردارید و بپذیرید که هر شخص می تواند در شرایط خاص و موقعیت های متفاوت اشتباه کند. از اتفاقات این چنینی درس بگیرید و آن را تبدیل به یک تجربه کنید.

 نگران آنچه که اتفاق نیفتاده است نباش:

خیلی از افراد به این سبب دچار استرس فکری می‌شوند که قبل از وقوع آن، شکست و مشکل در آن ماجرا را پیش بینی می کند. آنها با افکار پریشان نتایج عدم موفقیت را درذهن مرور می‌کنند و چندین باره به آن فکر می کنند. افکار مداوم این چنینی می تواند حال شما را پریشان نموده و استرس فکری فراوانی را به شما تحمیل کند. پس اگر اتفاقی هنوز رخ نداده است آن را در ذهن خود بال و پر ندهید و در لحظه حال  قرار بگیرید. در زمان وقوع مشکل و قرارگیری در شرایط آن قادر خواهید بود بهترین تصمیم را بگیرید و با آن مشکل رودررو شوید.

بنویسید تا از استرس فکری رهایی یابید

بنابر تحقیقی که انجام شده است نوشتن سبب می گردد که در زندگی انسان کمتر درگیر موضوعی شود و در نتیجه استرس نیز کاهش یافته و نتایج چون تقویت حافظه را نیز در بر خواهد داشت. آزمایشی که در سال ۱۹۸۶ توسط جیمز پنبانکر انجام شد مشخص گردید که نوشتن آنچه که در ذهن است  همراه با مرور تجربیات بر روی کاغذ، می تواند درک بهتری به ما از موضوع بدهد و به مرور زمان استرس فکری را تا حد زیادی کاهش و از بین ببرد.

برای این منظور می توانید دفتری را برای ثبت اتفاقات روزانه خود در نظر بگیرید و لحظاتی که در آن احساس نگرانی و ناراحتی میکنید را در آن ثبت کنید. آنچه را که می نویسید باید کاملا واضح و مشخص بوده و دارای مکان و زمان مشخصی باشد. چه زمانی بود؟ من در چه مکانی بودم؟ چه اتفاقی رخ داد؟ چه افرادی در آن لحظه حضور داشتند؟

به یاد داشته باشید که اشتباهی بزرگ مرتکب نشوید و آن اشتباه بزرگ این است که تلاش نکنید مشکل و موضوع را در ذهن خود مورد بررسی قراردهید. بررسی و مرور مشکل در ذهن کمکی به شما نخواهد کرد و مانند حرکت شما در یک دایره بی ثمر خواهد بود. شما با نوشتن مشکلات راحت تر می توانید آنها را بررسی کنید و به نوبت به حل آن ها بپردازید. این توصیه آسان که می تواند بسیار موثر باشد توسط بسیاری از افراد جدی گرفته نشده و آنها ترجیح می دهند که درباره آنها حرف بزنند یا در مورد آن در ذهن به مرور بپردازند.

این روش با روش سنتی صحبت با دیگران متفاوت است. در روش سنتی شما حرف میزنید اما در این روش اعتقادی بر گفتگو و کلام نیست و باید آنها را نوشت تا به آرامش رسید.

در مرحله بعدی باید مشکلات را شناسایی و احساسات را ثبت نمایید. شما در ابتدا حادثه و اتفاق ناراحت کننده که موجب استرس فکری شما شده است را شرح دادید؛ حال نوبت آن است که در ستون دیگر احساسات خود را بیان نمایید و بگویید که احساساتی نظیر عصبانیت،بی قراری، خشم، سرخوردگی، خجالت، تنهایی و… دارید. می توانید این گونه احساسات را از ۰ تا ۱۰۰ درجه بندی کنید و امتیاز را برای آن قائل شوید. پس از ثبت امتیازات بهتر قادر خواهید بود که افکار منفی استرس زا را شناسایی نمایید.

پس از گذر از دو مرحله قبل از خود بپرسید که وقتی به طور مثال احساس ترس دارم حاوی چه پیامی به خودم هستم؟ افکار خود در رابطه با این احساس را در برگه ای ثبت کنید و برای آن نیز برحسب شدت امتیاز قائل شوید. در ثبت احساسات به این نکات توجه داشته باشید:

• جملات به صورت کامل باشد و از جملات خلاصه و کوتاه استفاده نکنید
• هر گزاره فکری استرس‌زای منفی فقط در یک جمله ثبت شود.
• به هیچ وجه در توضیحات این مرحله از عبارات سوالی استفاده نکنید. مثلاً ننویسید که چرا من در این شرایط احساس ترس می کنم؟
• مشغول به وصف گونه های مختلف احساسات در در قسمت و ستون افکار منفی نشوید. این منطقه مربوط به ثبت کردن تنها افکار شماست. به عنوان مثال این گونه ننویسید که من نگران آزمون کنکور هستم از این جهت استرس و وحشت بسیاری را تجربه می کنم.

در مرحله بعدی باید خطاهای شناختی خود را شناسایی و ثبت نمایید. مشکلات و خطاهای هر فکر منفی را در قسمت ستون خطاهای شناختی بنویسم. برای هر فکر منفی خطاهای شناختی فراوانی است که باید به این نکته توجه کنیم که برای ثبت نمودن خطاهای اینچنینی می توانیم به صورت مختصر آنها را بنویسیم.

در مرحله پنجم نوبت به ثبت نمودن فکرهای مثبت است. پس از آن که خطاهای شناختی شناخته گردید و نادرستی آنها مشخص شد، میتوان با افکار مثبت غلط بودن این گونه افکار منفی را به خود اثبات کرد. از خود بپرسید که آیا من می توانم به طور مثبت درباره این افکار فکر کنم؟ دقت داشته باشید که افکار مثبت شما باید قطعاً و ۱۰۰% درست باشند و همچنین افکار مثبت شما باید غلط و اشتباه بودن افکار منفی را ثابت نماید. این مرحله به دقت زیادی نیاز دارد زیرا شما اگر قادر بودید به راحتی افکار منفی را شناسایی کنید، آنها را در ذهن خود نمی پروراندید. ممکن است در ابتدا برای اثبات غلط بودن افکار منفی دچار چالش و سختی شوید؛ اما جای نگرانی وجود ندارد شما به مرور و با تمرین خواهید توانست به خود اثبات کنید که این افکار منفی است و میتوانید گزارشات و نوشته های روزانه خود را با عبارات و جایگزین های مثبت تکمیل کنید.

روش های دیگر برای برطرف کردن استرس فکری

روش های دیگری نیز وجود دارد که می تواند شما را در درمان استرس در زنان فکری یاری دهد. یکی از این روش ها روان درمانی و دارو درمانی است. در این مواقع می توان از داروهای کمکی به منظور خواب، آنتی اسید، ضد افسردگی ها و داروهای ضد اضطراب استفاده نمود.

روش‌های مکمل و جایگزین نیز برای استرس وجود دارد و در این میان می‌توان از درمان استرس با طب سوزنی، آروماتراپی، مراقبه، یوگا، ماساژ و…. استفاده نمود.

نوع تغذیه نیز می تواند بر استرس موثر باشد. برخی ویتامین ها مانند ویتامین c،  ویتامین B، سلنیوم و منیزیم می تواند در موادی که تغذیه می کنید وجود داشته و بر کاهش استرس شما تاثیر مثبت داشته باشد. در برخی از موارد الگوهای ناصحیح تغذیه می تواند به شدت استرس و دامن زدن به آن کمک کند . با مصرف دمنوش های گیاهی و سالم نیز می توانید در مواقع مواجهه با استرس کنترل بهتری روی آنها داشته باشید تا بتوانید در فرصتی مناسب با انجام روشهای صحیح رفع استرس فکری، از این گونه افکار رهایی یابید.