استرس پس ازسانحه

درمان استرس پس ازسانحه

در ابتدا بهتر است بدانیم استرس پس از سانحه چیست. استرس سانحه پس از بروز اتفاقات ناخوشایند بروز می کند و فرد دچار اضطراب، افسردگی، هذیان و… میشود. این علائم پس از بروز اتفاقاتی مانند بروز ترس شدید ناشی از مواجهه با تهدید های جسمی، تعرض جنسی، مرگ عزیزان، تجربه تصادف، جنگ و بلاهای طبیعی است. زمانی که این اتفاقات به طور شدید بر روی فرد اثر بگذارد و بالاتر از طاقت و ظرفیت آن فرد باشد عواقبی بعدی که استرس پس از سانحه  نام دارد، در فرد شکل می گیرد. حتما باید در مورد درمان استرس اقدام نمود و از سخت تر شدن شرایط جلوگیری نمود.

 نشانه های استرس پس از سانحه

افرادی که وضعیت ناخوشایند و حادثه ای ناگوار را پشت سر گذاشته باشند و دچار استرس و اضطراب پس از حادثه شده باشند احساس غم شدید، افسردگی، بروز اضطراب، رفتار های عصبی، احساس گناه و بروز نشانه های فیزیکی در هنگام به یاد آوردن خاطره می شوند. البته به غیر از موارد فوق نشانه های دیگری نیز در فرد بروز می کند که در ادامه آن را بررسی می کنیم.

• دوری کردن و بی تفاوت شدن

خیلی از افراد برای فراموش کردن گذشته و خاطرات ناخوشایند، خود را با امور دیگر سرگرم می کنند. بعضی افراد مطالعه می کنند، فیلم می بینند و… و با این کار ذهن خود را از یادآوری آن منحرف می نمایند. به طور کلی ما از افراد و یا موقعیت هایی که یادآور حوادث  تلخ هستند دوری می کنیم. در این شرایط ممکن است میزان ارتباط و معاشرت ما با دیگران کم شود. به عبارتی تنهایی را انتخاب می کنیم و به فردی بی تفاوت تبدیل می شویم. ایجاد ارتباط و دوستی با افراد این چنینی کاری سخت است زیرا تبدیل به انسانی می شوند که غیر قابل نفوذ اهستند و در روابط منعطف نیستند. مواردی که فرد نسبت به آن دوری می کند می تواند شامل تفکر راجع به آن موضوع یا صحبت در مورد آن باشد. برخی از افراد به محل و یا موقعیت هایی که سبب یادآوری آن است نمی روند. اینگونه افراد در بسیاری از مواقع دچار تغییر در رفتارمی شوند و افکار منفی و انرژی منفی از خود ساطع می کنند. افکار منفی و آزار دهنده ای که در این افراد شکل می گیرد شامل این موارد می شود: فکر منفی راجع به دیگران و حتی خود، به آینده امیدی ندارند، در به خاطر سپاری و حافظه دچار مشکل میشوند، روابط نزدیک خود را نمی توانند ادامه دهند، احساس طردشدگی از نزدیکان دارند، کارهایی که قبلاً از آن لذت می بردند را انجام نمی دهند، به سختی می توانند راجع به موضوعی مثبت فکر کنند و احساس بی حسی می کنند.

• مرور حادثه و کابوس

اتفاق ناخوشایند ممکن است در ذهن تکرار شود و حتی آن اتفاق ناگوار در خواب نیز یادآوری گردد.  فرد در این زمان احساس می‌کند که اتفاق دوباره به وجود آمده است. گاهاً این حس و تجربه به قدری واضح و قوی است که حواس فردی را نیز تحت تاثیر قرار می دهد و شخص مورد نظر ممکن است ببیند، بشنود و حس کند. این عوامل باعث یادآوری تلخ و تکرار آن حادثه است.

• وضعیت آماده باش

پس از وقوع حوادثی ناخوشایند حالت استرس و اضطراب ایجاد می شود و پس از سلب آرامش، شخص حالتی آماده باش دارد و نمی تواند به خوبی استراحت کرده و بخوابد.

• یادآوری خاطرات ناخوشایند

علائم و نشانه هایی آزاردهنده ازآن خاطره مکرر در ذهن مرور می شود و با فلش بک به گذشته گویی آن اتفاق دوباره به وقوع پیوسته است. فرد خواب و رویا و کابوس راجع به آن موضوع میبیند و واکنش های احساسی و یا جسمی نسبت به آن تجربه تلخ از خود بروز می دهد.

• بروز تغییرات عاطفی و جسمی

این افراد مستعد این هستند که به راحتی بترسند و از این رو حالتی تدافعی دارند. ممکن است در این افراد رفتارهای خود تخریبی مانند مصرف مواد و الکل و یا رانندگی پرمخاطره دیده شود. این افراد خوابی آسوده و راحت ندارند و همچنین در تمرکز کردن دچار مشکل میشوند. احساس خجالت و یا گناه در آنها به وجود می آید و به افرادی تحریک پذیر و عصبانی تبدیل می شوند.

 تشخیص استرس پس از سانحه

برای تشخیص درست این مشکل باید به پزشک مراجعه نمود و پس از بررسی و معاینه فرد به طور دقیق عوامل و نکات استرس زا در چندین جلسه شناسایی گردد. بعد از این مرحله، مراحل درمانی مانند روان درمانی یا مصرف دارو توسط پزشک متخصص آغاز می گردد.

مراحل درمانی استرس پس از حادثه قادر است به فرد کمک کند که کنترل بهتری بر احساسات داشته باشد. درمان توسط رواندرمانی در کنار دارو می تواند به فرد بیمار کمک کند که راحت تر علائم را بروز دهد و درباره دنیای اطراف و دیگران بهتر فکر کند. به فرد بیمار آموخته می شود که در زمان بروز علائم این چنینی چگونه عمل کند و آنها را کنترل  نماید.

 درمان استرس بعد از سانحه

• روان درمانی

روان درمانی شامل انواع مختلف است و می تواند  گفتگودرمانی نیز نام برده شود. روش اول درمان شناختی است و کمک می‌کند که الگوهای شناختی و آنچه که باعث این باور شده است مشخص گردد. این روش درمانی در بیشتر موارد با قرار گیری در شرایط ترس صورت می پذیرد.

در روش مواجهه، به فرد بیمار آموزش داده می شود که با خیالی آسوده با شرایطی مواجه شود که از نظر وی هراسناک هستند. بیمار یاد می‌گیرد که با بهترین شیوه با آنها مواجه گردد.

در روش درمان EMDR  مواجهه با شرایط با حرکات چشم به صورت کنترل شده ترکیب می گردد و بیمار حوادث آسیب رسان را تجزیه تحلیل و پردازش کرده و نوع عکس العمل و واکنش به آن را تغییر میدهد. در کنار این روشها درمانگر می تواند مهارتهایی را پیرامون مدیریت استرس به فرد بیاموزد تا کنترل بهتری بر احساسات و افکار وجود آورنده به ذهن داشته باشد.

موارد و روش های فوق قادر است که به فرد کمک کند که پس از یک حادثه، کنترل ترس پایدار را بیاموزد. فرد می تواند درمان به صورت شخصی و یا گروهی را تجربه کند . درمان به صورت جمعی نیز می‌تواند برای ارتباط فرد با اشخاصی که تجربه مشابه با او را دارند، مفید واقع شود.

دارو درمانی برای درمان استرس پس ازسانحه

دارو های متفاوتی برای بهبود نشانه ها و علائم استرس پس از سانحه تجویز میگردد.

• داروی ضد افسردگی: این داروها می توانند نشانه های استرس و افسردگی پس از بروز حادثه را تقلیل دهند. این نوع از داروها می‌تواند برای مشکلات خواب نامنظم و به دست آوردن تمرکز نیز مناسب باشد.
• داروی ضد اضطراب و استرس: اینگونه از داروها در زمان مصرف قادر هستند که مشکلات ناشی از بروز اضطراب را برطرف کنند. البته از آنجایی که این گونه از داروها ممکن است عوارضی نیز داشته باشند، بهتر است به طور موقت و در زمانی اندک مورد استفاده قرار گیرند.
• پرازوسین:  این نوع از دارو در بسیاری از موارد قادر است کابوس و بی قراری های شبانه را کم کرده و یا از بین ببرد. البته اثر این دارو در افراد مختلف می تواند به شیوه های مختلف باشد. تجویز این دارو با نظر پزشک و صلاحدید شرایط بیمارمی تواند به بسیاری از بی قراری های کابوس‌وار خاتمه دهد. با نظر پزشک میتوان بهترین دارو که مناسب شرایط بیمار است و کمترین عوارض را بر جای می گذارد را استفاده کرد و در کنار روان درمانی و مشاوره  بر این مشکل پیروز شد.

در زمان مصرف این داروها باید نشانه های منفی و عوارض به پزشک گفته شود چون احتمال دارد پزشک ترکیبات دیگری را نیز با دوز های متفاوت به بیمار توصیه کند.

نحوه برخورد با افراد دچار استرس پس ازسانحه

ممکن است برای  برخی از شما این مورد به وجود آید که یکی از عزیزان شما عصبی، افسرده و یا تحریک پذیر شده است. شما به خوبی متوجه می شوید که این فرد نسبت به شخصیت قبلی که میشناختید دچار تغییرات فراوانی شده است. این اتفاق می‌تواند به شیوه ای تخریبی احساسات و روان فرد مورد نظر را دچار تغییر کند.  ممکن است شما با شنیدن پی تی اس دی یا اضطراب پس از سانحه شدیدا ناراحت شوید و با مشاهده علائم رفتاری از درمان او ناامید گردید. خیلی از نزدیکان از اینکه نمی توانند کاری برای فرد مورد نظر کنند دچار عذاب وجدان و احساس گناه می شوند. به خاطر داشته باشید که شما قادر به تغییر درونیات فرد نیستید اما باید به این نکات می‌توانید توجه داشته باشید :

• این حقیقت را بپذیرید که دوری کردن قسمتی ازعوارض این مشکل است. اگر فرد در روابطش با شما مقاومت می کرد، او را تنها بگذارید و به وی یادآوری کنید که هر زمان آماده است شما در کنار او هستید.
• او را برای حضور در جلسات درمانی تشویق کنید.
• شنونده خوبی باشید اما به هیچ وجه او را مجبور به سخن گفتن در مورد سانحه نکنید.
• هر زمان که در زمینه هایی مشارکت داشت او را تشویق کنید.
• اگر فرد مورد نظر بنا بر رفتار و خشونت شخصی آسیب‌رسان شده است، برای حفظ سلامت دیگر افراد مانند فرزندان تدبیری جدید بیندیشید تا از آسیب به بقیه افراد جلوگیری شود.
• به سلامتی جسمی این افراد نیزاهمیت دهید. باید جسمی سالم داشت تا بتوان با مشکلات مبارزه کرد.